🐛 Wat zijn plaainsecten?
In een gezond landbouwsysteem horen insecten erbij. Ze bestuiven bloemen, ruimen organisch afval op en vormen voedsel voor vogels en andere dieren. Maar sommige insecten kunnen in korte tijd zó talrijk worden, dat ze schade veroorzaken aan gewassen. Dan spreken we van plaaginsecten.
Plaaginsecten eten bladeren, zuigen plantensappen op of richten schade aan de wortels aan. Ze kunnen de groei van planten belemmeren of zelfs hele oogsten aantasten. Voor agrariërs en tuineigenaren is het dus belangrijk om deze insecten tijdig te herkennen én op een natuurlijke manier te beheersen.
🕷️ Enkele veelvoorkomende plaaginsecten:
- Spintmijt: kleine mijtjes die bladeren doen verkleuren en verdrogen. Vaak te vinden op bonen, komkommers en fruitbomen.
- Bladluis: zuigt plantensap op en kan virussen overbrengen. Te herkennen aan plakkerige bladeren en vervormde jonge scheuten.
- Coloradokever: een bekende kever op aardappelplanten. Zowel de larve als de kever vreten aan het blad.
- Koolmot: kleine grijze vlinder waarvan de rupsen gaten vreten in kolen en andere kruisbloemigen.
- Rode bietenkever: tast bladeren van bieten aan, vooral bij jonge planten.
- Wortelvlieg: legt eitjes bij de wortels van wortelgewassen. De larven vreten gangen in de wortels.
🌿 Natuur als bondgenoot
Binnen het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) zoeken we naar manieren om plaaginsecten op een natuurlijke manier in toom te houden. Denk aan het aanleggen van bloemrijke randen waar natuurlijke vijanden — zoals lieveheersbeestjes, sluipwespen en loopkevers — zich thuis voelen. Door de natuur slim in te zetten, verminderen we het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen én versterken we de biodiversiteit.
📌 Tip
Let goed op je gewassen en leer de signalen van plaaginsecten herkennen. Hoe eerder je ze ontdekt, hoe groter de kans dat je met natuurlijke maatregelen het evenwicht kunt herstellen.
Zeker, Ronald. Hieronder vind je een toegankelijke lijst met natuurlijke vijanden van plaaginsecten – dieren die helpen om het evenwicht in de natuur te bewaren door plaaginsecten op natuurlijke wijze te bestrijden. Deze lijst kan mooi aansluiten bij de tekst op de landingspagina en het boekje ANLb voor beginners.
🐞 Natuurlijke vijanden: onze bondgenoten op het veld
Niet elk insect is een plaag. Veel insecten en dieren helpen juist om plagen onder controle te houden. Deze natuurlijke vijanden zijn van groot belang voor een gezonde teelt zonder (of met minder) chemische bestrijdingsmiddelen.
Hieronder enkele nuttige helpers:
🐞 Insecten
- Lieveheersbeestjes
Zowel de larven als de volwassen kevers eten grote hoeveelheden bladluizen. - Sluipwespen
Deze kleine wespjes leggen eitjes in of op plaaginsecten zoals bladluizen, rupsen of witte vlieg. De larven doden hun gastheer van binnenuit. - Zweefvliegen
De larven eten bladluizen, de volwassen vliegen bestuiven bloemen. - Gaasvliegen (ook wel goudoogjes)
Hun larven staan bekend als ‘bladluizenleeuwen’ en eten ook spint, trips en witte vlieg. - Loopkevers
Nachtelijke jagers die eitjes, larven en volwassen stadia van plaaginsecten eten, onder andere de aardvlo en slakken. - Roofwantsen
Kleine, actieve insecten die allerlei plaaginsecten leegzuigen. - Roofmijten
Onzichtbaar klein, maar zeer effectief tegen spintmijten en trips.
🐦 Vogels
- Mezen (koolmees, pimpelmees)
Voeden hun jongen met rupsen, bladluizen en kevers. Een nestkastje in de buurt van je gewas kan dus echt helpen. - Spreeuwen en zwaluwen
Vangen grote hoeveelheden insecten, vooral in de lucht.
🦔 Andere dieren
- Egels
Eten onder andere keverlarven, slakken en rupsen. Zorg voor schuilplekken zoals houtwallen of ruigtekanten. - Padden en kikkers
Actief op vochtige avonden, jagen op insecten en slakken. - Vleermuizen
Nachtelijke jagers die muggen, motten en andere vliegende insecten opeten. Ze voelen zich thuis in oude schuren of speciale vleermuiskasten.
🌼 Natuur helpt natuur
Door ruimte te maken voor deze natuurlijke vijanden – bijvoorbeeld met bloemrijke randen, heggen, hagen, poelen en rommelhoekjes – versterk je het natuurlijk evenwicht. Minder plaaginsecten, meer biodiversiteit.
