Hakhoutbeheer binnen het ANLb: samen zorgen we voor een vitaal landschap
Hakhoutbeheer is een eeuwenoude vorm van landschapsbeheer die vandaag de dag nog steeds onmisbaar is in het Limburgse cultuurlandschap. Binnen het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) draagt dit pakket bij aan het behoud van houtwallen, singels en bosjes die structuur, beschutting en voedsel bieden aan talloze diersoorten. Wie als deelnemer een hakhoutelement in beheer heeft, vervult dus een belangrijke rol in het levend houden van deze karakteristieke landschapselementen.
Wat houdt hakhoutbeheer in volgens het ANLb?
In het ANLb-contract is vastgelegd dat een hakhoutelement periodiek wordt afgezet: de struiken en bomen worden tot de oude stobbe afgezet of als een jonge struik of boom voor het eerst wordt afgezet op een hoogte van 15-25 cm. Vanuit de stobben lopen weer nieuwe scheuten uit. Het hakhoutbeheer gebeurt in een vaste cyclus, afhankelijk van de houtsoort en het type element, gemiddeld eens in de 8 tot 10 jaar.
Zaag nooit tot onder een aanwezige stobbe, dan is de kans groot dat de deze afsterft!
Het beheer mag alleen plaatsvinden buiten het broedseizoen, dus tussen 1 oktober en 15 maart.
In de meeste pakketten geldt dat minimaal 75% van het element als hakhout wordt beheerd. Een kleiner deel mag blijven staan als overstaanders, die zorgen voor hoogteverschil, nestgelegenheid en extra biodiversiteit.
Door dit beheer blijft het element vitaal, gevarieerd en goed beleefbaar in het landschap.
Tips voor optimaal onderhoud
• Beheer gefaseerd: verdeel het element in enkele delen en zet elk jaar één deel af. Zo blijft er altijd beschutting en voedsel aanwezig voor dieren.
• Behoud boomvormers: Laat om de 10 tot 15 meter een boomvormer staan, denk aan eik, haagbeuk, zoete kers, wilg, etc.
• Behoud bomen met holten: dit zijn belangrijke broedplaatsen voor vogels en verblijfplaatsen voor vleermuizen.
• Gebruik geschikte soorten om af te zetten: denk o.a. aan meidoorn, hazelaar, eik, kardinaalsmuts, els, rode kornoelje, Gelderse roos; ze lopen snel opnieuw uit.
• Werk in de juiste periode: kapwerkzaamheden alleen tussen 1 oktober en 15 maart, en bij voorkeur bij droog weer om schade aan de bodem te voorkomen.
• Ruim takken op of gebruik ze nuttig: Verwijder het vrijgekomen materiaal of maak een takkenril of takkenhoop. Blaas of verspreid nooit houtsnippers terug in het element, dit veroorzaakt een explosieve groei van ongewenste soorten zoals brandnetels en zorgt voor verruigging!
• Verwijder invasieve exoten: verwijder regelmatig opslag en zaailingenvan ongewenste soorten, zoals Amerikaanse vogelkers, Amerikaanse eik of Robinia.
Heb je vragen over jouw hakhoutbeheer?
Wil je weten of jouw element aan onderhoud toe is of hoe je het beste kunt starten met afzetten?
Neem dan contact op met je veldmedewerker van Natuurrijk Limburg.
Samen bekijken we wat binnen jouw ANLb-contract gewenst is en hoe het beheer het beste uitgevoerd kan worden, zodat het hakhout vitaal blijft en bijdraagt aan een sterk en levendig landschap.
