Ondanks droogte toch broedsucces voor weidevogels in Nederweert

Vorig jaar was een absoluut dieptepunt voor de Nederweerter weidevogels. Voor het eerst in de geschiedenis vloog geen enkel gruttojong uit in de gemeente Nederweert.En waarschijnlijk in heel Limburg.

Grutto’s toch succesvol 0,6 kuiken is genoeg

Dit jaar zijn er gelukkig wel weer een aantal jonge grutto’s groot geworden. Minstens 3 stuks, bij drie gruttoparen. Dat lijkt niets, maar is voor grutto’s een geweldig resultaat. Omdat grutto’s heel oud kunnen worden hoeven ze jaarlijks maar relatief weinig jongen groot te krijgen om de populatie stabiel te houden. Per gruttopaar 0,6 kuiken is daarvoor al genoeg.

Eigenlijk is het te triest voor woorden dat we het in Nederland voor elkaar hebben gekregen dat zelfs dat al niet meer lukt. Het steeds intensiever wordende landgebruik geeft ze geen kans meer.

Het ANLb geeft de grutto weer een kans

Via het ANLb in Nederweert krijgen weidevogels nog wel een kans. Met gelukkig dit jaar weer een klein succesje dus. Ook bij de wulpen, scholeksters en kieviten zijn dit jaar weer wat jongen gezien. De overvloedige regen begin mei bleek net genoeg om het voedselaanbod in de droge periode daarna op peil te houden.

Andere boerenlandvogels lijken het ook beter te doen zoals:

• Patrijzen
• Fazanten
• Roodborsttapuiten

 

Oproep geen bermen maaien heeft effect!

De oproep van de gemeente Nederweert om geen bermen te maaien lijkt zijn vruchten af te werpen. Wel is er door de droogte een ander gevaar bij gekomen.

Het massale beregenen van landbouwgewassen leidt er toe dat complete nesten wegspoelen. Niet alleen op landbouwpercelen maar ook uit gemeentebermen en bomen langs de wegen. In een andere Limburgse gemeente is al vastgesteld dat een compleet buizerdnest met jongen uit een eik is geblazen. Gelukkig viel er de afgelopen periode weer wat regen.

Het gaat al langer goed met de Ospelse patrijzen

De afgelopen jaren hebben we vastgesteld dat het prima gaat met de patrijzen in Ospel, zie grafiek. Naast de ca 130 ha weidevogelbeheerpercelen waar het gras pas na 1 juli gemaaid wordt ligt er sinds 2016 ook 50 ha vogelakkerbeheer in Ospel. Blijkbaar werkt dit voor de patrijs goed.

Zenderonderzoek patrijs

Sinds 2019 zijn jaarlijks 10 tot 20 patrijzen gezenderd om vast te stellen in hoeverre ze daadwerkelijk gebruik maken van de vogelakkers en weidevogelhooilanden.

Wat blijkt? De gezenderde vogels maken ‘s zomers gebruik van de hooilanden maar nauwelijks van de vogelakkers. In de winter zitten de kluchten wel graag in de buurt van vogelakkers maar nauwelijks in de akkers zelf.

De patrijzen doen het dus weer goed, maar waarom?

Dit voorjaar hebben we weer 53 broedparen in het 2500 ha grote onderzoeksgebied aangetroffen.

Onderzoek in afgelopen 4 jaar van totaal 54 patrijzen (39 nestlocaties van gezenderde patrijzen en 15 van niet gezenderde) heeft uitgewezen dat:

• Er zijn regelmatig koppels bij vogelakkers maar ze lijken er nauwelijks in te broeden
• De helft van de nestlocaties was in een berm en de rest v.n. in graan, grasland en hooiland
• Geen enkel broedgeval van een gezenderde patrijs in een vogelakker is vastgesteld
• Eén keer een niet gezenderde patrijs broedend in het graangedeelte van een vogelakker is gezien
• Gezenderde patrijzen met kuikens werden vaak in mais uitgepeild
• Gezenderde patrijzen met kuikens soms in grasland of hooiland en andere gewassen zijn aangetroffen
• Gezenderde patrijzen nauwelijks in vogelakkers uitgepeild zijn

Zenderonderzoek in nieuwe fase

Het periodiek uitpeilen – gemiddeld 1 keer in de week – is echter een momentopname. We wilden beter zicht krijgen op het terreingebruik in de kuikenfase. Daarom is het zenderonderzoek aan de Ospelse patrijzen in een nieuwe fase beland. Om nog beter in beeld te krijgen waar ze met hun kuikens zitten is een aantal patrijshanen met een GPS zender uitgerust. Zo komen er dagelijks meer locatiedata beschikbaar dan van een met halszender uitgeruste patrijs in een heel jaar.

Vijf GPS koppels

In april zijn 5 koppels gevangen nabij ANLb beheerpercelen. De hanen kregen een speciale GPS zender met een zonnepaneeltje en de hennen een halszender die gewoon uitgepeild kon worden. Twee GPS koppels lopen nu met kuikens, 2 koppels zijn in de broedfase gepredeerd en bij 1 koppel is de haan de zender verloren.

Dat laatste koppel zit nog in de broedfase of het nest is inmiddels uitgekomen bij het verschijnen van deze nieuwsbrief. Via de GPS locatiegegevens krijgen we nu een fascinerend inkijkje in het dagelijks leven van de patrijzen met hun pullen.

Bermen zijn populair

Vier hennen van deze 5 koppels zijn in een berm gaan broeden, en de vijfde hen heeft haar nest uitgebroed in weidevogelhooiland. De beide paren met kuikens hebben tot nu toe vrijwel constant in maispercelen gezeten. Zie filmpje.

Wordt vervolgd!